Idea integracji

Hipoterapia stanowi metodę rehabilitacji osób niepełnosprawnych, a swoją specyfikę zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii.

To właśnie obecność konia – „współterapeuty” sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda terapeutyczna dająca zupełnie nowe i niespotykane w innych terapiach możliwości.

Hipoterapia to działanie mające na celu przywracanie zdrowia przy pomocy jazdy konnej (jeździectwo terapeutyczne) i kontaktu ze zwierzęciem po przebytych chorobach zostawiających trwałe ślady w sprawności fizycznej i w życiu psychicznym.

Celem terapii z koniem i terapii jazdą konną jest przywrócenie osobom uczestniczącym w zajęciach sprawności fizycznej i psychicznej w możliwym do osiągnięcia zakresie. Hipoterapia stanowi jeden z elementów rehabilitacji leczniczej i jako taka jest prowadzona przez specjalistę, na zlecenie lekarza.

O dobrodziejstwach uprawiania sportu przez osoby niepełnosprawne nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Należy tylko zaznaczyć, że oprócz korzyści natury medycznej daje on osobom niepełnosprawnym korzyści identyczne z tymi jakie czerpią ze sportu ludzie w pełni zdrowi.

Znaczy to, że oprócz usprawniania równowagi, poprawy koordynacji, normalizacji odruchów i napięcia mięśniowego, hipoterapia umożliwia prawidłowy rozwój poprzez bodźcowanie wielozmysłowe, zapobieganie urazom wtórnym. Jazda konna daje osobom niepełnosprawnym zaspokojenie naturalnej potrzeby aktywności ruchowej, zadowolenie z osiąganych wyników i emocje związane ze współzawodnictwem, możliwością kontaktów towarzyskich, podnosi ich samoocenę, wyzwala inicjatywę i aktywny stosunek do otoczenia. Daje umiejętności potrzebne też w innych dziedzinach życia, podnosi wyniki w pracy i w nauce, pozwala wreszcie na wypoczynek i odprężenie.

Sport (lub rekreacja) i rehabilitacja to aspekty aktywności ruchowej niepełnosprawnych nierozerwalne, równorzędne i uzupełniające się.

Podobnie jak w innych dyscyplinach sportu dla niepełnosprawnych, o możliwości uprawiania danej dyscypliny decyduje lekarz lub zespół specjalistów zajmujący się pacjentem.

Jednym z najważniejszych warunków uprawiania sportu jeździeckiego jest możliwość nawiązania przez pacjenta partnerskiego kontaktu z koniem. Zarówno niesprawności fizyczne jak i upośledzenia umysłowe nie dyskwalifikują osób chętnych do uprawiania jeździectwa.

Podstawę jeździectwa dla osób niepełnosprawnych stanowi jazda konna klasyczna z pewnymi modyfikacjami. Generalnie chodzi o to by osoby niepełno­sprawne mogły uprawiać wszystkie sporty jeździeckie bez konieczności tworzenia dla nich odrębnej dyscypliny. Podobnie jest w rekreacji gdzie jednym z głównych celów zarówno dla zdrowych jak i dla niesprawnych jeźdźców jest osiągnięcie jak największej samodzielności oraz czerpanie przyjemności z kontaktów z koniem.

Kontakt z tak dużym i niezbyt często już w miastach spotykanym zwierzęciem jest dla dziecka ogromnym przeżyciem, na ogół połączonym z pewną obawą. Dlatego zajęć z jazdy nie rozpoczyna się od wsadzenia dziecka na konia. Często kilka pierwszych zajęć, to tzw. „terapia obok konia” czyli zapoznanie się, oswojenie ze zwierzęciem, dokładne obejrzenie go, pierwsze dotknięcia, głaskanie, prowadzenie za wodze, pomoc przy czyszczeniu i karmieniu. Poznanie konia i zrozumienie jego potrzeb pomaga dziecku pozbyć się niepewności w kontaktach z tym dużym, ale łagodnym zwierzęciem.

Najbardziej stosownym momentem by dosiąść konia jest czas kiedy dziecko samo wyraża na to ochotę. Sposób wsiadania oraz sposób wykonywania wszystkich innych czynności związanych z jazdą konną, łącznie ze zsiadaniem i oporządzaniem konia po jeździe jest zależny od możliwości jeźdźca. Najwyższy stopień trudności przy wsiadaniu, dość rzadko osiągany przez początkujących, to wsiadanie samodzielne. Najczęściej młodzi jeźdźcy korzystają z pomocy. Może to być pomoc udzielana przez jedną, dwie lub więcej osób oraz pomoc polegająca na użyciu sprzętu (schodków, stołeczków, rampy). Gdy ta niełatwa czynność zostanie już wykonana, rozpoczyna się nowy etap nauki.

Znalezienie się na koniu daje dziecku zupełnie nowe perspektywy, dostarcza wielu emocji, ale wymaga też zwiększonej uwagi, gdyż umiejętność utrzymania się na końskim grzbiecie wbrew pozorom wcale nie jest prosta.

Pierwsze jazdy są dla dziecka niezwykle ważne, od nich zależy czy zaakceptuje ono tę formę terapii czy też zniechęci się do niej zupełnie. Kilka następnych zajęć to tzw. „hipoterapia bierna”, polegająca na jeździe na koniu idącym w stępie (bez dodatkowych ćwiczeń), oprócz dziecka biorą w niej udział co najmniej dwie osoby: osoba prowadząca konia i osoba asekurująca. Również na pierwsze jazdy przypada nauka zsiadania i podobnie jak przy wsiadaniu dzieci najczęściej korzystają z pomocy podczas wykonywania tej czynności.

Dzieci niepełnosprawne oprócz podstawowego wyposażenia do jazdy konnej (ogłowie, siodło) korzystają z bardzo różnorodnego wyposażenia specjalnego. Należą do niego: wodze do prowadzenia, pas woltyżerski, zmodyfiko­wane wodze i strzemiona, zmodyfikowane siodło (używane jest w dalszych etapach nauki ponieważ pierwsze jazdy odbywają się na ogół na oklep, czasami z użyciem derki). Modyfikacje wodzy, strzemion i siodła polegają na zamontowaniu dodatkowych uchwytów i wyściółek, wydłużaniu lub skracaniu poszczególnych części osprzętu, stosowaniu nakładek i ograniczników (np. zabezpieczenie stóp przed wypadaniem ze strzemion), montowaniu zabezpieczeń, które uwalniają jeźdźca w sytuacjach niebezpiecznych.

Po jazdach biernych , kiedy dziecko jest już oswojone z ruchem konia, można wprowadzić pierwsze ćwiczenia. Oczywiście muszą one być dopasowane do możliwości ruchowych i intelektualnych młodego jeźdźca, ale też cel jakiemu mają służyć będzie decydował o ich doborze. Jeśli mają to być ćwiczenia czysto rehabilitacyjne, będą one skupiały się przede wszystkim na wadach, lub brakach, które należy skorygować, zarówno w sferze fizycznej jak i intelektualnej, emocjonalnej i zachowań społecznych. Tylko dla urozmaicenia wprowadza się ćwiczenia specjalistyczne z zakresu jeździectwa. Jeśli będą to ćwiczenia przygotowujące do jazdy konnej, która jest następnym etapem w zdobywaniu umiejętności jeździeckich, nie można rezygnować z uzupełniania ich ćwiczeniami rehabilitacyjnymi.

Zapraszam do współpracy w ramach rehabilitacji dzieci i młodzieży poprzez zajęcia hipoterapii.

Hipoterapia_prezentacja

Marta Markowska

To, jak ważny jest rozwój intelektualny dziecka i stymulowanie go, wydaje się, że każdy rodzic wie. A co z rozwojem emocjonalnym? W dobie smartfonów dzieci mają dostęp do wielkiej ilości bodźców i informacji. Intelektualnie rozwijają się szybko, ale często zapomina się o harmonijnym rozwoju sfery uczuciowej dziecka. Rośnie 6 – latek który świetnie czyta, umie już pisać, nie wspominając o obsłudze urządzeń IT, ale świat emocji jest dla niego nieodgadnionądżunglą.

Powstaje pytanie jak wspomagać rozwój dziecka w tej sferze? Z pomocą przychodzi bajkoterapia – metoda czytania dziecku bajek terapeutycznych. Bajki mają stanowić  inspirację do podejmowania z dzieckiem rozmowy, czy zabawy związanej z wybranym, ważnym i często niełatwym tematem.

Bajkoterapia opiera się na tekstach zwanych bajkami terapeutycznymi. Nie są to tradycyjne bajki. Zwykle nie są wierszowane i nie morał, a opisywane wydarzenie jest w nich ważne. Są skonstruowane tak, aby dziecko mogło się identyfikować z bohaterem, który stawia czoła jakiejś wymagającej sytuacji.  W bajkach terapeutycznych dużo się mówi o emocjach, których rozpoznawanie, nazywanie i wyrażanie w społecznie akceptowalny sposób stanowi podstawę rozwoju emocjonalnego dziecka.

Jednym z zadań bajek terapeutycznych jest oswojenie czytelnika z tematem emocji.  Znajdziemy w nich zachętę by pomóc dziecku od małego uczyć się radzenia sobie
z emocjami, szczególnie tymi trudnymi jak lęk, wstyd czy złość.  Pomoże mu to
w przyszłości świadomie przeżywać całą gamę uczuć, zarówno tych przyjemnych jak i tych trudnych.  Dziecko nauczy się, że nie ma emocji dobrych i tych złych, które trzeba ukrywać, ale że wszystkie mają swoją rolę do spełnienia.  Bajka wskaże, w jaki sposób można oswoić emocje trudne. Czytając historie bohaterów dzieci uczą się, że bać się, płakać, wstydzić się czy złościć to coś normalnego co przeżywa każdy człowiek. Dzięki historyjce z bajki oraz komentarzom i rozmowie z osobą dorosłą dziecko dowiaduje się jak sobie radzić z uczuciami, które są dla niego trudne. Sama bajka zwiera wiele wskazówek dzięki czemu dziecko poznaje sposoby poradzenia sobie z problemem trudnych emocji nie poprzez moralizowanie dorosłego, ale dzięki przygodom czy zachowaniu samego bohatera.

Oprócz nauki przeżywania emocji bajka terapeutyczna ma rozpocząć proces edukacyjny, dzięki któremu dziecko spojrzy w nowy, twórczy i pozbawiony lęku sposób na konkretną, trudną dla niego sytuację.  Bajka ma pobudzić myślenie o rozwiązaniu danego problemu oraz o tym, czego można się nauczyć poprzez konkretną sytuację.  W zbiorach bajek terapeutycznych możemy znaleźć pomocne teksty wprowadzające w tak trudne tematy jak m.in.  problem poradzenia sobie z lękiem przed pójściem do szkoły, zachowanie w sytuacji gdy dziecko się zgubi, czy ma pierwszy raz nocować poza domem, zazdrość o młodsze rodzeństwo, kłótnie rodziców, wdrażanie w obowiązki domowe, zagrożenia wirtualnego świata, nauka samodzielności oraz bycia asertywnym, akceptowanie swojej inności oraz wiele innych.

Wprowadzenie bajkoterapii w naszym domu nie jest zadaniem bardzo trudnym, ponieważ obecnie na rynku znajdziemy wiele pozycji zawierających zarówno same bajki terapeutyczne jak i komentarz psychologa, czy pedagoga mający wskazówki pomocne w omówieniu bajki
z dzieckiem.  Czytając z dzieckiem bajkę terapeutyczną należy pamiętać o kilku zasadach:

• Pytaj dziecko jak ono zrozumiało bajkę. Nie przygotowuj własnej, właściwej wersji rozumienia bajki. Dzieci używają fantazji i mogą w bajce zobaczyć coś innego niż ty. Wysłuchaj dziecka.
• W rozmowie z dzieckiem zadawaj pytania otwarte, np.: „ Jak myślisz co czuła bohaterka?”, a nie: „ Czy sądzisz, że bohaterka była smutna?”
• Nigdy nie zmuszaj dziecka do rozmowy. Czasem dzieci potrzebują czasu na przeżycie treści bajki w samotności. Możesz jednak np. na drugi dzień czy po tygodniu nawiązać do bajki i delikatnie spytać np. czy ją pamięta.
• Obserwuj jak reaguje dziecko w trakcie czytania bajki i zaraz po niej. Może zauważysz jakieś silne emocje u dziecka. Pomóż dziecku je nazwać i porozmawiaj
  o nich z dzieckiem.

Podsumowując, bajkoterapia ma wzmocnić dziecko i być pomocna w jego rozwoju emocjonalnym.  Jest ona szczególnie zalecana dzieciom lękliwym, ale może być zastosowana w różnych sytuacjach, dlatego myślę, że każdy chętny rodzic znajdzie bajkę ciekawą
i rozwijającą dla swojego dziecka.  Zatem – odwagi Drogi Rodzicu, wyrusz w tę przygodę wraz ze swoim dzieckiem!

Załączam listęprzykładowych pozycji zawierających bajki terapeutyczne, które wykorzystuje w codziennej pracy:

1. Molicka Maria, Bajki terapeutyczne2, Poznań, Wydawnictwo Media Rodzina, 1999, ISBN 83-7278-010-2
2. Molicka Maria, Bajki terapeutyczne, część 2Poznań, Wydawnictwo Media Rodzina, 2003, ISBN 83-7278-099-4
3. Molicka Maria, O lękach dzieci i nowej metodzie terapii. Media Rodzina, 2002, ISBN 83-7278-041-2
4. NitschCornelia, Bajki pomagają dzieciom. Opowieści, które uzdrawiają, pocieszają
   i dodają odwagi, Warszawa, Bertelsmann Media Sp. z o.o., 2001, ISBN 83-7311-116-6
5. Parcheta- Kołoszuk Małgorzata, Emocjonalki, bajki psychoterapeutyczne, Wyd.1, Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia, 2017, ISBN 978-83-7134-944-7
6. Bajkoterapia czyli bajki – pomagajki dla małych i dużych, Warszawa, Nasza Księgarnia, 2016, ISBN 978-83-12871-3

Dogoterapia (inaczej kynoterapia) to terapeutyczne wykorzystanie kontaktu z psem. Jest to metoda, która wciąż zyskuje na popularności. Trudno się jednak dziwić, biorąc pod uwagę urok i wdzięk „czworonożnych terapeutów”. Taki pies jest oddany, wierny, życzliwy, cierpliwy, kulturalny… Posiada cechy, które w obecnych czasach stanowią fundament wewnętrznego poczucia bezpieczeństwa. Taki pies w jedną chwilę potrafi wywołać
na twarzy dziecka szczery uśmiech i sprawić, że reszta dnia będzie wyglądała piękniej
i spokojniej.

Twórcą nazwy i propagatorem dogoterapii jest psycholog dziecięcy Boris Levision. Zauważył on, że dzieci introwertyczne, które na co dzień miały problem z nawiązaniem relacji ze światem zewnętrznym i często nie potrafiły nawiązać kontaktu z dorosłymi,
na psy reagowały zaciekawieniem. W Polsce wykorzystaniem czworonożnych przyjaciół
w pracy z ludźmi zainteresowała się Maria Czerwińska.

Osoby zajmujące się tą metodą pracują w oparciu o wypracowany program dostosowany
do możliwości i potrzeb uczestników zajęć, na które składają się ćwiczenia ruchowe, a także poprawiające koncentrację i pamięć. Z reguły zajęcia odbywają się w cztero-, pięcioosobowych grupach. Psy, z którymi pracuje terapeuta są specjalnie do tego celu przygotowane i muszą posiadać pożądane cechy charakteru, by móc pozytywnie wpływać na samopoczucie dzieci i zachęcać ich do aktywności. Podczas ćwiczeń na przykład dzieci próbują nawiązać konstruktywny kontakt ze zwierzęciem, dzięki czemu pies będzie reagował na konkretne komendy. To z kolei buduje u dzieci pewność siebie i zdecydowanie podnosi poczucie własnej wartości. Podczas terapii dzieci rozwijają swoją wrażliwość, uczą się troszczyć o psa, karmić go i czesać.

Zajęcia z dogoterapii pomagają: stymulować zmysły (słuchu, wzroku, dotyku), ćwiczyć koncentrację, wyzwalać spontaniczną aktywność, doskonalić sprawność ruchową, okazywać uczucia, rozwijać samodzielność, porozumiewać się z otoczeniem, wzbogacać zasób słów. Aby jednak terapia była skuteczna musi być spełniony podstawowy warunek – kontakt z psem powinien być dobrowolny, niewymuszony, naturalny. Przy uczuleniu
na sierść dogoterapia jest wykluczona.

Sympatycy psów nie mają wątpliwości, że pies jako terapeuta sprawdza się świetnie: kocha nas bezwarunkowo, niczego nie oczekuje i nie ocenia. Lekarze często radzą swym pacjentom, aby na okres rekonwalescencji, po dłuższej hospitalizacji przyjęli pod swój dach psa, który pomoże zachować kontakt ze światem, wymuszając wdzięcznie częste spacery, zadba o kondycje swojego właściciela, oraz przywróci radość życia.

Beata Jaźwińska – Drygas

Tyflopedagogika-prezentacja

Style-wychowania

Prezentacja Pedagogika Marii Montessori

Terapia pedagogiczna to szereg oddziaływań na dziecko, które przejawia nieprawidłowości w rozwoju psychomotorycznym i społecznym w zakresie motywacji, emocji, nabywania i przyswajania wiedzy, integracji i zachowań społecznych.

Celem terapii jest stymulacja ogólnego rozwoju umysłowego, psychicznego, emocjonalnego i społecznego dziecka.

Do celów szczegółowych należy:

• wzmacnianie pozytywne dziecka
• dodawanie wiary we własne możliwości
• wyrabianie odpowiedniego podejścia do obowiązków szkolnych
• kształtowanie odpowiedniej motywacji do pracy
• ułatwianie opanowania materiału edukacyjnego
• wyzwalanie potencjalnych możliwości i mocnych stron ucznia
• rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań
• poszerzanie wiedzy ogólnej i szczegółowej
• rozładowywanie i wyciszanie negatywnych emocji

Zadania terapii pedagogicznej wynikają z zaburzonych funkcji i są dobierane do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Systematycznie prowadzona terapia  przynosi sukcesy w sferze funkcji ćwiczonych, ale również poprawia funkcjonowanie dziecka w sferze emocjonalnej.

Ćwiczenia terapeutyczne obejmują:

• usprawnianie funkcji słuchowych i słuchowo-językowych
• doskonalenie funkcji wzrokowych
• usprawnianie koncentracji uwagi
• doskonalenie sprawności manualnej i grafomotorycznej
• doskonalenie umiejętności mówienia, czytania i pisania
• doskonalenie sprawności i umiejętności matematycznych oraz logicznego myślenia
• wdrażanie do autokorekty i samokontroli

W terapii pedagogicznej ważne jest stosowanie różnorodnych form i metod pracy urozmaicone wszelkimi środkami dydaktycznymi, grami edukacyjnymi, programami komputerowymi dobieranymi do potrzeb, zainteresowań i możliwości dziecka, z którym prowadzone są zajęcia. Warto wykorzystywać sposoby wspomagające przyswajanie wiedzy oraz kształtowanie umiejętności dziecka. Dają one poczucie spokoju, pewności siebie, urozmaicają i wspomagają naukę. Jednym z nich jest tabliczka mnożenia na palcach. Najłatwiej i najszybciej opanować mnożenie przez 9.

Obrazuje to krótki filmik: Mnożenie przez 9 – Eduelo – Ucz się wszędzie.

Zachęcam, bo tylko 4 minuty oglądania i sukces gwarantowany.

Terapeuta Anna Zając

          Dzieci, u których zdiagnozowano zespól Aspergera stanowią szczególne wyzwanie w środowisku zarówno edukacyjnym jak i rodzinnym, wychowawczym. Nasza szkoła to placówka , w której uczy się  wielu uczniów z dysfunkcją AS (Asperger Syndrom). W związku z tym chcielibyśmy, my nauczyciele przybliżyć Państwu, rodzicom, opiekunom – osobom najbliższym, poświęcającym najwięcej uwagi i spędzających najwięcej czasu ze swoimi dziećmi istotę tego zaburzenia, a przede wszystkim udzielić cennych wskazówek dotyczących  wspólnego życia z osobami z AS.

Zespołem Aspergera nazywamy zaburzenie rozwoju mieszczące się w spektrum autyzmu. Charakteryzuje się ono zaburzeniem komunikacji dwustronnej – komunikacji słownej i pozasłownej, niechęcią do zaakceptowania zmian, brakiem giętkości myślenia oraz bardzo szczególnymi zainteresowaniami. Mocną stroną osób z AS jest zapamiętywanie faktów, dat, postaci. Wiele osób z AS jest uzdolnionych matematycznie.

Istnieje duża rozbieżność w nasileniu symptomów w tym zespole: dziecko z łagodną formą, które nie było zdiagnozowane może po prostu wydawać się trochę dziwne, ekscentryczne. Trudnością dla takiego dziecka jest nawiązanie przyjaźni z powodu braku zrozumienia tych drobnych aspektów życia społecznego opisujących, jak to zrobić. Posługiwanie się mową jest troszkę dziwaczne ponieważ przenoszone jest dokładne znaczenie tekstu czytanego lub słyszanego (brak zrozumienia żartów, przenośni). Dzieci takie są najszczęśliwsze, jeżeli poruszają się według ustalonych schematów w uporządkowanym świecie. Jeżeli mają kłopot z podjęciem decyzji (bardzo często) wycofują się do ulubionych zajęć. Uwielbiają pochwały, wygrywanie, bycie pierwszym. Problem natomiast stanowią porażki, stawienie czoła krytyce. Złe zachowanie często jest wynikiem braku umiejętności w porozumieniu się, kłopotów ze zrobieniem czegoś, frustracji.

Dzieci te mają silną potrzebę skończenia raz rozpoczętego zadania, dobrze jest znaleźć metodę na rozładowanie stresu, jaki w takich przypadkach powstaje. Skuteczne bywa poinformowanie, że daną czynność należy skończyć w….. minut – dla dzieci starszych. Młodszym mogą pomóc praktyczne wskazówki  np. sugestie, aby zapisać grę (program komputerowy), włożyć zakładkę do książki.

Uczeń z AS w szkole

Uczeń może wydawać się w jakiś sposób inny, mieć niedojrzałe kontakty społeczne z rówieśnikami. Większość dzieci z AS jest zainteresowana w jakimś stopniu kontaktami z kolegami i koleżankami, ale mają one znaczne trudności z rozwinięciem umiejętności potrzebnych do nawiązywania i podtrzymania przyjaźni. Mogą wykazywać szczególne zainteresowanie jedną lub kilkoma osobami z otoczenia, ale związki takie będą bardzo powierzchowne. Zależy to od wielu czynników, takich jak: inteligencja dziecka, odpowiednia opieka w szkole i w domu, temperament. Duże znaczenie ma też ewentualne występowanie u dziecka hiperaktywności, problemów ze skupieniem uwagi, niepokój.

Podstawowe objawy Zespołu Aspergera:

• trudności w nawiązaniu interakcji społecznych,
• kłopoty z porozumiewaniem się / komunikacją,
• bardzo szczególne zainteresowania,
• trudności w okazywaniu/ wyrażaniu emocji,
• powtarzające się rytuały, schematyczne zachowanie, brak elastyczności w zachowaniu.

Interakcje społeczne

Dzieci z AS mają trudności w zakresie  umiejętności społecznych. Nie potrafią właściwie zinterpretować emocji innych osób i z tego powodu nie są w stanie wytworzyć prawidłowej odpowiedzi emocjonalnej. Mogą nie odczuwać potrzeby podzielenia się informacjami i doświadczeniami. Problemy tego typu są mniej dostrzegane przez rodziców i dorosłych, ale prowadzą do niemożności stworzenia więzi z rówieśnikami. To z kolei może prowadzić do frustracji i w rezultacie problemów z zachowaniem. Dla takich dzieci świat jest bardzo skomplikowanym miejscem. Zachowanie dzieci z AS (np. na placu zabaw) jest zauważalnie inne niż rówieśników. Ich naiwność (prostoduszność) może być powodem żartów i ataków (również fizycznych), jeżeli nikt nie wystąpi w ich obronie. Często skupione na małym detalu nie zauważają całości sytuacji. Na przykład dziecko takie będzie zadowolone, że może odpowiedzieć komuś na pytanie nie zauważając przy tym szydzących twarzy, przedrzeźniających gestów.

Komunikowanie się

Problemem są zarówno komunikacja słowna jak i pozasłowna. Często dziecko nie jest w stanie zinterpretować tego co mówią inne osoby. Trzeba zwracać uwagę na to, aby wypowiedzi były proste, krótkie, precyzyjne i dosłowne. Metafory i figury retoryczne (jak np. „pokarm dla duszy”) muszą być dziecku z AS wytłumaczone, ponieważ ma ono skłonności do przyswajania sobie dosłownego znaczenia.

Nawet jeżeli dziecko z AS ma bardzo bogate słownictwo nie należy oczekiwać, że umiejętność rozumienia wypowiedzi jest na takim samym poziomie. Dziecko z AS potrafi mówić długo i dużo na interesujący go temat nie rozpoznając, że słuchający nie jest tym zainteresowany bądź też jest wyraźnie znudzony.

Często wydaje się, że dziecko takie mówi „w kierunku” a nie „do” słuchającego, raczej informując niż podtrzymując konwersację. Język ciała i mimika dziecka z AS również wydaje się niewłaściwa (raczej sztywne „wlepianie oczu” niż patrzenie na rozmówce). Odczytywanie takich sygnałów (mimika i język ciała) jest jedną z jego słabszych stron, co może w rezultacie prowadzić do nieporozumień.

Zainteresowania, natręctwa

Jednym z podstawowych objawów AS są nietypowe zainteresowanie dziecka jakimś określonym tematem. Często te zainteresowania dotyczą środków transportu np. pociągi , samoloty. Zdarza się, że zainteresowania się zmieniają, ale nie intensywność ich przeżywania. Może to prowadzić do ograniczenia aktywności w innych dziedzinach życia dziecka.

Rytuały, brak elastyczności

Dziecko z AS ma skłonność do wymuszania bardzo sztywnych reguł na sobie i otoczeniu. Dotyczą one tego co będzie robione, w jaki sposób, w jakiej kolejności. Może być to bardzo trudne dla wszystkich. W miarę dorastania dziecka trochę łatwiej jest je namówić na jakieś zamiany. Dzieci takie wymagają wykonywania niektórych rzeczy w ten sam sposób, bez zmian. Często nie rozumieją jaki ma wpływ określony moment w odniesieniu do całej historii. Nie rozumieją połączenia początku działania z tym co może być jego wynikiem. Zdarza się, że bardzo dobrze zapamiętują informacje bez rozumienia ich. Należy położyć nacisk na to, aby tłumaczyć im wszystko tak ,aby mogły zrozumieć. Błędem jest zakładanie, że skoro powtarzają zapamiętaną informację, to wiedzą o czym mówią.

Dzieci z AS są najczęściej inteligentne, szczęśliwe i kochające. Jeżeli spróbujemy przebić się do ich wewnętrznego świata możemy im pomóc w znalezieniu swojego miejsca w społeczności. Jak każde dziecko potrzebują miłości, czułości, troski, cierpliwości i zrozumienia. Chronione w ten sposób rozkwitają.

Jak postępować/ współgrać z osobami z zespołem Aspergera:

• Twoje informacje muszą być krótkie, łatwe do zrozumienia.
• Upewnij się, że zostałaś zrozumiana/y.
• Ogranicz wybór do 2-3 możliwości jednorazowo.
• Określ ściśle ile czasu dziecko może poświęcić na swoje „zainteresowania” dziennie i przestrzegaj tego.
• Informuj o czynnościach, które mają nastąpić: „jak skończysz rysować idziemy na zakupy”,

„masz jeszcze 10 min zabawy a potem …”.

• Nie oczekuj, że dziecko z AS będzie zachowywało się tak, jak inne dzieci w jego wieku.
• Staraj się rozpoznać, jakie sytuacje są najbardziej stresujące, co wywołuje frustracje i próbuj ich unikać.
• Znajdź sposób na opanowanie złego zachowania – zignoruj, przytul.
• Jeżeli obiecasz coś – dotrzymuj obietnicy – ZAWSZE.
• Naucz dziecko, jak ma się zachować, gdy ktoś się z niego naśmiewa np. „zostaw mnie w spokoju”.
• Niech Twoje dziecko wie, że go kochasz, że jesteś z niego dumna/y– niezależnie od wszystkiego.

Opracowała Katarzyna Wojtaś na podstawie:

Attwood T. „Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik”, Harmonia Universalis,  Gdańsk 2013r.